MƯỜI NGÕ HẸP HOA & THẠNH

.

(ký họa của Nguyễn Thảo đặc biệt dành cho Gió O vào dịp kỷ niệm 15 Năm Gió O 2001-2016)

.

1. Ngõ Trẻ Con

2. Ngõ Hẹp Huế

3. Ngõ Ve Kêu

4. Ngõ Karma

5. Ngõ Chris Cliff Hall

6. Ngõ Số Sáu

7. Ngõ Số Bảy

8. Ngõ Cùn

9. Ngõ Nguồn Miên Viễn

10. Ngõ Xôi Sanh

==========

.

3. NGÕ VE KÊU

.

Tôi cảm tưởng như người ta mang đến cho tôi một gói quà giấy màu huyết dụ sang trọng có những phiếu tặng thưởng. Tôi chạm ra trong túi quà một quả mìn và người vọc chơi mở chốt quả lựu đạn ấy vô tình chính là tôi. Tôi bị trải qua một cuộc lượng giá đời sống. Biến cố ấy như một cuộc động đất tuổi thanh niên. Một tác phẩm nghệ thuật của tôi đã gây nên cuộc biểu tình lớn từ cộng đồng Việt Nam. Khi tôi design cái bìa cho DAO tôi đã mang lá cờ Cọng Sản Viêt Nam vào trong tập hợp những lá cờ của các sắc dân đại biểu cho tính chất đa nguyên của cộng đồng.

Từ nhỏ đến lớn ở mọi ngõ nghách của 19 năm cuộc đời tôi được dạy đấy là một lá cờ đại biểu công dân của tôi. Tôi không để ý lá cờ ấy lại bị người Việt Nam ở Mỹ không chấp nhận. Thế là họ làm áp lực với trường thay thế lá cờ của họ. Và thế là có những cuộc biểu tình lớn trong cộng đồng chống lại việc trường đã để cho tôi thả lá cờ Đỏ bay bay.

Điều tôi học hỏi được qua kinh nghiệm ấy là những gì mình nghĩ hoặc tin thì người khác có thể không suy nghĩ hay không đã bị buộc vào một niềm tin như mình.

Nhưng làm sao để con người có thể chấp nhận sự khác biệt, chấp nhận niềm tin hay giá trị của người khác, là điều tôi băn khoăn về những giá trị lớn lao trong đời.

Với những người bạn học họ cười cợt và nói, ôi mày cứ thay lá cờ ấy theo lá cờ của cộng đồng là xong ngay.

Những người bạn của tôi họ không trải qua cơn khủng hỏang tâm thần như tôi

Tại sao khái niệm quốc gia lại ném vào đời tôi những rào chắn ngang ngược trong tâm hồn tôi

Tại sao tôi không được tự do sáng tác trên một đất nước biểu tượng cho tự do nhất thế giới

Tại sao tôi không được quyền vọc chơi với đời sống. Và nếu tôi phải chết đi vì sự vọc chơi ấy thì có sao đâu ?

Đời sống. Tại sao chúng ta không thể xem một sự vọc chơi với đời sống. Nếu tôi có cụt mất một cánh tay vì sự vọc chơi đời sống, thì đã sao nà.

Giáo sư hướng dẫn nói với tôi, "Tùy em. Em chọn lựa cuộc chiến mà chiến đấu"

Tôi muốn chọn cuộc chiến là tôi có thể giải trừ khái niệm quốc gia và những lá cờ ra khỏi con người tôi. Tôi muốn tôi là một cá nhân tự do. Một người sáng tác tự do. Không bị mấy cái lá cờ khốn nạn ấy dùm bọc.

Được tự do khác biệt là điều tôi muốn thể hiện vào nghệ thuật, mà trong đời sống thật với một kinh nghiệm to lớn vừa trải quả, tôi linh tính là vô vọng.

Đừng đóng lại những cánh cửa. Hỡi những nguồn sáng tạo vô biên.

Sẽ không có giới hạn.

Sẽ không có bắt đầu sẽ không có cuối cùng.

Tác phẩm là điểm không bắt đầu và điểm không cuối cùng. Còn đọng lại trên hạt bọt nước miếng trên môi mềm tôi.

Mắc dầu tôi được College yêu cầu phải thay lá cờ cho cộng đồng vừa ý, nhưng Department của Fine Art lại cấp cho tôi phần thưởng Honor của khoa. Đó là một phần thưởng kèm học bổng cấp cho một sinh viên ưu tú của ngành Art hàng năm. Với tôi như thế là tôi đã đạt được mục tiêu học vấn của mình. Tôi đã chứng minh với chính tôi và với mọi người, nếu một cá nhân tin và nỗ lực làm việc tối đa, thì cá nhân đó vẫn có cơ may sẽ tìm được những sự tưởng thưởng và công nhận của những cộng đồng nào đó, trong một xã hội cởi mở và được bảo vệ bởi những hệ thống giá trị cởi mở.

Tôi đã nghiên cứu ban Fashion Design của trường rất kỹ. Tôi tin sự đào tạo của Trường tạo ra những cá nhân có cá tính và xiển dương tinh thần sáng tạo khác biệt và tự do. Tôi rất thích những công trình của giáo sư Takito DelaRosa . Những tác phẩm của ông thể hiện cá tính từ những đường lụa Nhật Bản rất tinh tế. Tôi rất mê lụa và tôi tin tôi sẽ tiến xa nếu được sự hướng dẫn của giáo sư Takito DelaRosa

 .

3. NGÕ SỐ BẢY

.

Sân trường Community College ở xứ sở đông người Việt Cali là cái tổ ong nơi các ông các bà Việt Nam chun vô học ESL. Mà ESL thì ESL nhưng dân lèng èng trụ không nổi đâu. Phải dân Tỵ nạn 1975, dân nhập cư hàng chiến sang đây mới khăm nổi mấy lớp ESL của CC được. Bác sĩ Việt Nam sang luyện English chờ lấy bằng MCAT tương đương. Mấy bà cựu trường Dược cựu nữ sinh Trưng Vương học ESL nhưng cuối khóa phải được con A thì mới chịu ngủ ngoan với chồng. Mấy em Việt Nam học sinh trường Chuyên, vào đây học chờ ngày chuyển đến bến mộng Berkeley hay UCLA ê xê ra... Mấy ông cựu trung úy bị đi lính giờ sang đây học Calculus1 Calculus2, 3, 4, 5, một dọc ăn bứt em nhỏ High School. Mấy ông HO học để lãnh tiền Financial Aid khi nào không cho tiền trường nữa mới chịu về miền vĩnh cửu đẩy xe chợ cho vợ.

Đằng sau trường có một cái bãi đậu xe có đặt hai cục u đá, dành cho mấy người hút thuốc lá bị đuổi ra đấy đứng hút cho đỡ ghiền.

Mùa đông lá trụi hàng cây cơ bắp chổng cùi chỏ nhìn tuyết trắng trên chỏm núi phía Đông. Hai ông trung niên phủ một đống áo. Quần jean. Dày đi bộ. Đứng hút thuốc lá.

Ông người Nam: Ê hôm qua tui thấy thằng Thạnh học ESL 32A với tụi mình kỳ trước giờ nó thành thầy chùa ông ơi.

Ông người Bắc: Thạnh nào. Cái thằng viết Anh Văn hay được bà Rosa thích hả. Thằng đó hả.

Ông người Nam: Oh men, hôm qua tui đi lại chỗ nhà quàng White thăm vợ thằng bạn mới chết. Tui thấy nó đứng tụng kinh dzí ông thầy Thích Ba Bước ông ơi. Tui ngờ ngợ. Nó mặc áo sư đàng hoàng đầu cạo chọc lóc.

Ông người Bắc: Mấy thằng sư tin sao nổi. Ông nhớ thằng Châu Sư không.

Ông người Nam: Oh men, thằng đó hả. Nó mà sư cái gì. Thẳng là Việt Cọng gửi sang gỡ tiền hải ngoai. Nó ăn bánh mì Lee trong xe đậu kia kìa. Tui thấy mà. Nó đội cái mũ hỏng ai thấy dzô lớp ESL dzê mấy con nhỏ trong lớp wá chời. Ai hỏng biết. Sư gì mà học Engineering.

Ông người Bắc: Chùa trên đường Cherry là chùa của ông anh họ nó. Chùa đó toàn sư trẻ người Bình Định. Tôi có đến đấy một lần.

Ông người Nam: Đúng rôi đúng rồi. Tui cũng đến đó vì bà già tui gửi cốt tro ông già tui ở đó. Tui thấy thằng Châu Sư nó tụng kinh ở đó. Ổng cởi cái mũ ra, ông đứng tụng kinh kế thằng sư chính gần hai tiếng đồng hồ. Oh men, thấy nó cũng giống sư thật. Còn thằng Thạnh này, bữa tui ngờ ngợ. Rồi nó ra nó chào tui, nó nhận ra tui . Nó nói, chú, chú, cháu là Thanh Dang học ESL với chú đó. Tui nói ủa sao đi tu hồi nào dzậy. Nó nói được 6 tháng rồi. Tui mới ngã ngửa ra ông ơi.

Ông người Bắc: Nó tu chùa nào vậy. Ở đây toàn Sư Việt Cọng. Thằng nhỏ sao đi tu vậy.

Ông người Nam: Hôm bữa tui gặp con Hằng, bồ nó. Tui hỏi sao thằng Thạnh đi tu dzậy. Nó nói chuyện dài lắm chú ơi. Hỏng biết chuyện gì. Ngộ heng.

Hai người đàn ông hút xong những điếu thuốc lá. Hít hà hà hít phê phả phả phê. Xong. Hai người đàn ông hai cái bịch sau lưng lù lù bước về phía lớp học.

.

8. NGÕ CÙN

.

Hoa nói: Chùa là nơi lý tưởng để em tẩy hồ sơ án tù của em. Em chưa vào quốc tịch Mỹ. Mẹ em nói với tội trạng của em, em sẽ bị trả về Việt Nam. Sau vụ 911 bọn IRS của Mỹ trả tiền chính phủ Việt Nam để tống về những ai có tội phạm mà chưa có quốc tịch. Ôi mà về Việt Nam thì đâu đã sao. Mỹ này có cái gì đâu mà sao ai cũng muốn ở Mỹ. Một mình em về đi. Gia đình ở bên này hết thì kệ gia đình đi. Tám chục triệu người Việt Nam sống được thì em sống cũng được. Tôi không hiểu sao mẹ lại sợ vụ em bị trả về Việt Nam đến thế. Nhưng vào chùa em có thể giúp dạy các lớp thiếu nhi, dạy tiếng Việt, dạy computer thiện nguyện cho các cụ già, để thêm vào hồ sơ em những thành tích tốt chứng minh với Tòa là em là công dân lương thiện làm những điều hữu ích cho xã hội. Vào chùa em có thể tiếp tục cho xong cái bằng của em và sau đó nếu không thích thì em ra. Đừng có nghĩ đi tu là đi suốt đời. Em biết ông Phạm Công Thiện không. Ông toàn vô chùa ở. Xong ông ra khỏi chùa là ông cua bao nhiêu cô ngủ với bao nhiêu bà. Rồi ông lại vô chùa viết sách thiền sách triết gì gì đó. Thế là được bao nhiêu thầy tu bao nhiêu phật tử trọng vọng tôn ông Phạm Công Thiện lên hàng gì gì đó. Em theo gương ông Phạm Công Thiện mà làm. Em đi vào chùa ở cho qua cơn như ông Phạm Công Thiện vậy. Ý tôi là có những người dùng nhà chùa như ông Phạm Công Thiện. Ồ em không thích giống cái ông này hả. Em không thích ông Phạm Công Thiện cũng được. Đâu có sao. Em đang cần một bình an cho tâm hồn. Chỉ sợ không ở được thôi chứ vào chùa sống được thì thật là một may mắn cho em vào lúc này. Cảnh sát đến chùa hỏi thăm em mỗi tháng một lần sao. Bao lâu Ẩn không ra hầu tòa là em còn phải chờ đợi hả. Cái gì mà tiền nợ phòng cấp cứu của Ẩn đã mấy chục ngàn đô em phải trả rồi mà Ẩn còn đòi em bồi thường thiệt hại nửa triệu đô nữa sao. Ác ôn thế. Em nói giọng như ông sư rồi đấy Thạnh. Vô thường thì vô thường luôn đi. Tha thứ được là tốt. Nhưng đừng về nhà lại la lối với mẹ là con không muốn ở chùa nữa. Mẹ em thật là người đàn bà chịu đựng. Có hôm mẹ em vào đây nói mẹ em mừng là bây giờ em nói chuyện lại được với bố em. Em đừng trách mẹ. Trong lúc đau khổ khi em bị tù, mẹ em đã đến đây kể hết cho tôi nghe về gia đình em. Dù sao thì tôi tin em đã từng mơ ước trở thành một artist tự do. Bản chất của artist là cởi mở đón nhận cuộc đời as it is. Em đã tiếp nhận những bất hạnh với một tâm hồn của một artist thử nghiệm cùng đời sống. Vào chùa ở như một artist đi. Bản chất của nghệ thuật là vô định. Em cứ thử nghiệm và con người artist trong em sẽ đưa em đến những chân trời vô định. Và đấy là chuyến lữ hành thách đố sẽ cho em quên đi những miền bất hạnh mà mình đã bước qua. Em sẽ không còn nghĩ về những gì thuộc về quá khứ. Mà em nên tập nghĩ về hiện tại là mình đang sáng tạo đời sống trong phút giây này như thế nào. Em nhớ có lần em hỏi tôi tại sao cô nói em giống như là một ý tưởng hơn là một nhân vật. Nhưng qua những gì vừa xảy ra, tôi bỗng thấy em là nhân vật thật. Nếu em còn muốn quay trở lại trường tiếp tục những câu chuyện dở dang mà tôi và em vẫn đối thoại thì em cứ trở lại bất cứ lúc nào ...

.

9. NGÕ NGUỒN MIÊN VIỄN

.

Cái sân sau của chùa mảnh thấy thương. Vài cụm tre non miền nhiệt đới ngố đất Cali. Mái nhà gỗ nhẹ tênh Cali chống động đất làm bởi bàn tay những tín đồ thiện nguyện. Thềm gạch đỏ nâu bàn tay ai khéo nén. Con đường từ quán ăn thập phương cúng dường đến điện chính cách nhau bằng khỏang chín mạng người rồng rắn nối nhau lót thân. Mùi trầm hương chiều cuối tuần tỏa ra quyện với những chùm thiên lý nhà hàng xóm Mê Hi Cô nhảy nhỏm vào mũi.

Người đàn bà tóc cột túm đuôi tép, mặc bộ đồ Adidas chợ trời thể thao thẩm mỹ phúng phính. Tay cầm cái chìa khóa xe và một đống đồ hộp nhựa còn nghe mùi cua giả chay.

Tiếng chân người mặc áo lam tiến ra từ cảnh cửa của điện chính.

Người đàn bà nói:

- Ừ thôi mẹ về nhe.

-Ừm ... tiếng ừm ừm ohm ohm của người thanh niên áo lam còn vương vương trong cuống họng.

- Con ... muốn nói cái gì hả.

- Ừm ... như thế này.

- Cái gì vậy hả con.

Người thanh niên áo lam nhìn về hướng đồi trập trùng bên kia khu nhà hàng xóm. Ngôi chùa nằm giữa chúng sanh. Dân ở nhà bao chung quanh. Nhưng vẫn nghiêng nghiêng một cái khe nhìn lên vùm đồi trọc phía Đông. Buổi chiều hoàng hôn tháng Sáu nắng còn hâm hấp. Đồi xõa cong dáng mông ngực đàn bà của ông họa sĩ tị nạn Hà Cẩm Tâm nằm thong dong.

- Kể từ từ bây giờ cô Diệu Viên nên gọi tôi là Chú ...

- Chú Thiện Minh.

Người vừa tự phong chức mình là Chú gật đầu.

- Nếu Chú nói vậy thì mẹ sẽ gọi như vậy.

- Mẹ ạ ... nhờ Cô Diệu Viên chiều mai mang lên cho Chú mấy quyển sách ở trong hộc tủ trên đầu giường Chú.

- Sách nào vậy con ... Chú nói cho mẹ ... Chú nói cho tôi biết tên quyển sách tôi mới biết để mà lấy chứ.

- Mấy quyển sách xếp giấy Origami để chú xếp chơi ấy mà …

 .

3. NGÕ XÔI SANH

.

Gói xôi bắp. Một gói xôi bắp non trắng béo đất Salinas của John Steinbeck. Gói xôi thơm thảo một lớp nhung đậu mịn như phấn màu tơi rắc lên chào sắc màu hoàng mai. Hàng đậu xanh bắt mắt bỏ vào miệng là thơm tận đường phổi buồn và hẹp. Ngon là những tùm hành phi nâu. Nhìn nhúm hành phi là tưởng niệm công người ngồi ngòai sân bào nhẹ những làn hành củ tím nhỏ xíu xiu. Rồi phi. Rồi giữ gìn màu tím quê hương hành sao cho đừng nẫu tả khô queo sương khói của mùi hành. Ôi chao gói xôi bà ta cho Hoa đầy một thủ công nghệ cao cường của lòng nhẫn nhục và thời gian của một người nấu cho thành một gói xôi bắp thơm và béo ngon và riêng biệt.

Hai giờ chiều thì Hoa cho gói xôi vào miệng và năm giờ chiều thì Hoa thấy đời đúng là chả có gì đáng để lưu trữ nỗi bận lòng.

Vô chùa ở mẹ mang xôi bắp phi hành thơm vào cho cả sân chùa ăn chung. Thiệt tình là mấy bà mẹ Việt Nam.

Ưa ăn xôi và khi đi tu thì cũng đi tìm mùi nắm xôi mẹ ăn vào bụng khi con còn là cục máu hỏn hon.

Hoa thiếu điều đưa tay cho người đàn bà mẹ nắm vào trong sân chùa.

Vào sân Chùa nhìn thằng nhỏ tu.

Hoa đi theo bà mẹ vô chùa. Để làm gì Hoa cũng không biết tại sao mình lại nghe lời bả đi vô sân chùa đứng ngó hai mẹ con trò chuyện và ăn một gói xôi cùng đám tín đồ lao nhao vào chùa chiều chủ nhật để tụng niệm nam mô.

Nghe câu chuyện trao đổi với hai mẹ con xong.

Ra khỏi chùa đường trần ai nấy về.

Hết một buổi chiều. Bà ta đổ xộc vào đời Hoa những câu chuyện đời của bà ta. Bà ta đẩy vào lỗ tai Hoa một chùm lũ ngôn ngữ lùng bùng.

Chú ấy đã hết giai đoạn làm Sa Di bây giờ lên đến thời Tăng. Lần này Chú xin Thầy cho Chú phát tâm lên hẳn hàng Tăng. Em thấy Chú phát tâm được, em mừng.

Chú năn nỉ Cô rằm này Chú tổ chức Tết Trung Thu cho các em trên chùa. Chú nhờ em mời Cô vào Chùa xơi thức ăn Chay

Bà ta bỏ thằng nhỏ vào chùa ngon ơ. Hai vợ chồng lúi dúi cầm bao nhiêu túi mưu mẹo xô thằng nhỏ vào chùa quá dễ.

Những thúng xôi của những sang thứ Bảy công quả cho chùa mới gửi đường trần thế vào chùa tu được cho Thạnh. Mùi xôi bắp của bà mẹ mình còn mê huống gì thằng nhỏ. Mùi xôi bắp dẫn đời em đi về quê hương bà mẹ vẽ ra.

Chùa mừng húm. Bắt được một đứa có học như Thạnh. Thế là ông Thầy thu tóm được thằng nhỏ có chút óc, có chút nghệ, có chút nết na. Chùa đang cần một ông Chú trẻ. Ờ đời chỉ có bọn đốt đốt mới đi tu . Ờ mà thời nào thì cũng người đốt đốt mới đi tu. Thế mới thành Sư chớ. Người không đốt đột ai mà đi tu.

Thế là hắn thành Chú sư xinh. Chú sư ở cạnh gói xôi bắp quệt lớp đậu tơi. Hắn biến thành Chư Sư Xinh màu Xanh.

Đời đơn & sơ sao mình cứ ưa séc & méc đi tìm ý nghĩa của cuộc đời chi cho thêm huê sầu.

Hết ./.

.

Lê Thị Huệ

.

© gio-o.com 2012