“NHẤT ĐỊNH THẮNG” THƠ TRẦN DẦN

(Hoàng Thụy Hưng FB)

Đây là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Trần Dần, được sáng tác năm 1955, in trong Giai phẩm mùa xuân tháng 1-1956 nhưng ngay lập tức bị thu hồi.

Vì bài này mà Trần Dần bị Tố Hữu ra lệnh: “Bắt nó về, giam nó lại”. TD lấy dao cạo cứa cổ tự tử không thành, tin đến tai tướng Nguyễn Chí Thanh, ông mới được thả.

Năm 2008, cũng vì bài này in trong tập “Thơ Trần Dần” (NXB Đà Nẵng) mà sách bị thu hồi. Một nhóm nhà văn-thơ ở Hà Nội (Nguyễn Huệ Chi, Dương Tường, Hoàng Hưng, Phạm Toàn, Phạm X Nguyên, Giáng Vân… ) làm kiến nghị phản đối online và NHC, DT, HH mang trực tiếp đến UB Văn hoá, UB Pháp luật Quốc hội, Hội Nhà văn VN). Đây là bản kiến nghị online đầu tiên ở VN, thu được gân 150 chữ ký của trí thức VNS nổi tiếng trong-ngoà nước. Thắng lợi! Cục Xuất bản phải huỷ lệnh, thay bằng “phạt vạ”vì… làm sai qui trình (giấy phép xuất bản do Phó giám đốc NXB Nguyễn Đúc Hùng-Đà Linh ký chứ ko phải giám đốc hihi).

Cuối 2024, lần đầu tiên bài thơ được dịch ra tiếng Anh (nhà thơ Nguyễn Đức Tùng dịch- nhà thơ HH và dịch giả Paul Clifford biên tập lại) và công bố trong 1 dự án nghệ thuật quốc tế.

NHẤT ĐỊNH THẮNG

Trần Dần

1.

Tôi ở phố Sinh Từ:

Hai người

Một gian nhà chật.

Rất yêu nhau, sao cuộc sống không vui?

Tổ Quốc hôm nay

tuy gọi sống Hoà Bình

Nhưng mới chỉ là năm thứ nhất

Chúng ta còn muôn việc rối tinh...

Chúng ta

Ngày làm việc, đêm thì lo đẫy giấc

Vợ con đau thì rối ruột thuốc men

Khi mảng vui - khi chợt nhớ - chợt quên

Trăm cái bận hàng ngày nhay nhắt

Chúng ta vẫn làm ăn chiu chắt

Ta biết đâu bên Mỹ Miếc tít mù

Chúng còn đương bày kế hại đời ta?

Người ta nói thằng ngô con đĩ

Ở miền Nam có tên giặc họ Ngô

Tài của hắn là: Khuyển Ưng của Mỹ

Bửu bối gớm ghê là: một lưỡi đao cùn

Hắn nhay mãi cố xẻ đôi Tổ Quốc

Tôi đi giữa trời mưa đất Bắc

Đất hôm nay tầm tã mưa phùn

Bỗng nhói ngang lưng

máu rỏ xuống bùn

Lưng tôi có tên nào chém trộm?

A! Cái lưỡi đao cùn!

Không đứt được - mà đau!

Chúng định chém tôi làm hai mảnh

Ơi cả nước! Nếu mà lưng tê lạnh

Hãy nhìn xem: Có phải vết đao?

Không đứt được mà đau!

Lưng Tổ Quốc hôm ngày hôm nay rớm máu.

2.

Tôi đã sống rã rời cân não

Quãng thời gian nhưng nhức chuyện đi Nam

Những cơn mưa rơi mãi tối sầm

Họ lếch thếch ôm nhau đi từng mảng

Tôi đã trở nên người ôm giận

Tôi đem thân làm ụ cản đường đi

- Đứng lại!

- Đi đâu?

- Làm gì?

Họ kêu những thiếu tiền thiếu gạo

Thiếu Cha, thiếu Chúa, thiếu vân vân

Có cả anh nam chị nữ kêu buồn

- Ở đây

khát gió, thèm mây...

Ô hay!

Trời của chúng ta gặp ngày mây rủ

Nhưng trời ta sao bỏ nó mà đi?

Sau đám mây kia

là cả miền Nam

Sao nỡ tưởng là non bồng của Mỹ!

Tiệm nhảy, rượu nồng, gái tơ

Tha hồ những tự do tự diếc

Tưởng như ở đấy cứ chìa tay

là có đô-la

Có trâu ruộng, - Có ngày đêm hoan hỷ!

Mặc dầu sao nỡ đổi trời ta?

Tôi muốn khóc giữ từng em bé

- Bỏ tôi ư? - Từng vạt áo - Gót chân

Tôi muốn kêu lên - những tiếng cộc cằn...

- Không! Hãy ở lại

Mảnh đất ta hôm nay dù tối

Cũng còn hơn

non bồng Mỹ

triệu lần...

Mảnh đất dễ mà quên?

Hỡi bạn đi Nam

Thiếu gì ư? Sao chẳng nói thực thà?

Chỉ là:

- thiếu quả tim, bộ óc!

Những lời nói sắp thành nói cục

Nhưng bỗng dưng tôi chỉ khóc mà thôi

Tôi nức nở giữa trời mưa bão.

Họ vẫn ra đi

- Nhưng sao bước rã rời?

Sao họ khóc?

Họ có gì thất vọng?

Đất níu chân đi,

gió cản áo bay về.

Xa đất Bắc tưởng như rời cõi sống

Tưởng như đây là phút cuối cùng

Giăng giối lại: - Mỗi lùm cây - hốc đá

- Mỗi căn vườn - gốc vả - cây sung

Không nói được, chỉ còn nức nở

Trắng con ngươi nhìn lại đất trời

Nhìn cơn nắng lụi, nhìn hạt mưa sa

Nhìn con đường cũ, nhìn ngôi sao mờ

Ôi đất ấy - quên làm sao được?

Quên sao nơi ấm lạnh ngọt bùi

Hôm nay đây mưa gió giập vùi

- Mưa đổ mãi lên người xa đất Bắc...

Ai dẫn họ đi?

Ai?

Dẫn đi đâu? - mà họ khóc mãi thôi

Trời vẫn quật muôn vàn tảng gió

Bắc Nam ơi, đứt ruột chia đôi

Tôi cúi xuống - Quỳ xin mưa bão

Chớ đổ thêm lên đầu họ -

Khổ nhiều rồi!

Họ xấu số - Chớ hành thêm họ nữa

Vườn ruộng hoang sơ - Cửa nhà vắng chủ

Miền Nam muôn dặm, non nước buồn thương

Họ đã đi nhưng trút lại tâm hồn

Ơi đất Bắc! Hãy giữ gìn cho họ

3.

Tôi ở phố Sinh Từ

Những ngày ấy bao nhiêu thương xót

Tôi bước đi

Không thấy phố

không thấy nhà

Chỉ thấy mưa sa

trên màu cờ đỏ.

Gặp em trong mưa

Em đi tìm việc

Mỗi ngày đi lại cúi đầu về

- Anh ạ.

Họ vẫn bảo chờ...

Tôi không gặng hỏi, nói gì ư?

Trời mưa, trời mưa

Ba tháng rồi

Em đợi

Sống bằng tương lai

Ngày và đêm như lũ trẻ mồ côi

Lũ lượt dắt nhau đi buồn bã...

Em đi

trong mưa

cúi đầu

nghiêng vai

Người con gái mới mười chín tuổi

Em ơi!

Em có biết đâu

Ta khổ thế này

Vì sao?

Em biết đâu

Mỹ Miếc, Ngô Nghê gì?

Khổ thân em mưa nắng đi về

lủi thủi

Bóng chúng

đè lên

số phận

từng người

Em cúi đầu đi, mưa rơi

Những ngày ấy bao nhiêu thương xót

Tôi bước đi

không thấy phố

không thấy nhà

Chỉ thấy mưa sa

trên màu cờ đỏ

4.

Đất nước khó khăn này

sao không thấm được vào Thơ?

Những tủ kính tôi dừng chân dán mũi

Các thứ hàng ế ẩm đợi người mua

Nhưng mà sách - hình như khá chạy

À quyển kia của bạn này - bạn ấy

Quyển của tôi tư lự, nét đăm đăm

Nó đang mơ: - nếu thêm cả miền Nam

Số độc giả sẽ tăng dăm bảy triệu

Tôi đã biến thành người định kiến

Tôi ước ao tất cả mọi người ta

Đòi Thống Nhất phải đòi từ việc nhỏ

- từ cái ăn

cái ngủ

chuyện riêng tư

- từ suy nghĩ

nựng con

và tán vợ

Trời mưa mãi lây rây đường phố

Về Bắc Nam tôi chưa viết chút nào

Tôi vẫn quyết Thơ phải khua bão gió

Nhưng hôm nay

tôi bỗng cúi đầu

Thơ nó đi đâu?

Sao những vần thơ

Chúng không chuyển, không xoay trời đất

Sao chúng không chắp được cả cõi bờ?

Non nước sụt sùi mưa

Tôi muốn bỏ thơ

Làm việc khác

Nhưng hôm nay tôi mê mải giữa trời mưa

Chút tài mọn

tôi làm thơ chính trị

Những ngày ấy bao nhiêu thương xót

Tôi bước đi

không thấy phố

không thấy nhà

Chỉ thấy mưa sa

trên màu cờ đỏ

5.

Em ơi! - ta ở phố Sinh Từ

Em đương có chuyện gì vui hử

À cái tin trên báo - Ừ em ạ

Hôm nay bọn Mỹ Miếc, lũ Ngô Nghê

Chúng đang phải giậm chân đấm ngực!

Vượt qua đầu chúng nó,

mọi thứ hàng

Những tấn gạo vẫn vượt đi

Những tấn thư, tài liệu

Vẫn xéo qua đầu chúng, giới ranh gì?

Ý muốn dân ta

là lực sĩ khổng lồ

Đè cổ chúng mà xoá nhoà giới tuyến

Dân ta muốn trời kia cũng chuyển

Nhưng

Trời mưa to lụt cả gian nhà

Em tất tả che mưa cản gió

Con chó Mực nghe mưa là rú

Tiếng nó lâu nay như khản em à

Thương nó nhỉ - nó gầy - lông xấu quá

Nó thiếu ăn - Hay là giết đi ư?

Nó đỡ khổ - Cả em đỡ khổ.

Em thương nó - Ừ thôi chuyện đó

Nhưng hôm nay anh mới nghĩ ra

Anh đã biến thành người định kiến

Mực ơi!

đừng oán chủ, Mực à!

Mày không hiểu những gần xa Mỹ Diệm

Chúng ở đâu - mà lại núp bên ta

Chính chúng cướp cả cơm của khuyển

Những ngày ấy bao nhiêu thương xót

Tôi bước đi

không thấy phố

không thấy nhà

Chỉ thấy mưa sa.

trên màu cờ đỏ

6.

Hôm nay đài tiếng nói Việt Nam

Lại có chuyện tên Ngô Đình Diệm

Hắn sai con em là lũ du côn

Đi ném đá nhà Uỷ ban Quốc tế.

Hắn bảo hắn Giơ-ne không ký

Hắn bịt tai, không biết chuyện hiệp thương!

Ô hay! Cái lưỡi uốn càn

Cả thế giới vả vào mõm hắn

Hắn giậm chân khoa lưỡi đao cùn:

- Mặc kệ! Giết ta chết hẳn

thì thôi

Ta chẳng giả miền Nam!

Chứ

giả miền Nam cho nước Việt Nam

Thì ta chết

- thầy ta cũng chết

Hắn thét lên ộc máu mũi máu mồm

Hắn lồng lộn, ôm miền Nam mà cắn!

Thịt dân ta từng mảng nát bươm

Nhưng không!

Hôm nay

Cả thành phố Sài Gòn

Đóng cửa!

Không họp chợ!

Không ra đường!

Những mảng thịt

Những đọi máu đào

đang rầm rập kéo nhau

đi ngoài phố

Hôm nay

hàng triệu mối thù sâu

tới đập cửa lão già Ngô đòi mạng

Vung đao cùn chém phải quãng trời không!

Hắn đi ngủ,

muôn tiếng kêu xúm lại quanh giường

Hắn ngồi ăn

tiếng khóc nổi trong cơm

Hắn nhắm mắt

tiếng kêu vào giấc ngủ

Hắn rong chơi

tiếng rủa bước theo chân

Hắn hội họp

tiếng kêu ngồi cạnh

giơ bàn tay đòi mạng nghều ngào

Tên tội nhân kia!

Lịch sử vạch tên mày!

Tên đứa tay sai!

Chẳng có lâu đâu!

Hắn sẽ sống như tên mắc tội tử tù

Óc điên dại

- chân lê vòng xích

Trốn đi đâu?

Đất trời sâu

đương vẩy máu

đuổi theo chân hắn.

Hắn run sợ - Quỳ xin đã muộn!

Dù đêm khuya, bóng tối đặc ngầu ngầu

Máu vẫn đỏ

trúng đầu trúng mặt

Tên tội nhân kia!

Lịch sử vang tên mày!

7.

Tôi đi giữa trời mưa đất Bắc

Tai bỗng nghe những tiếng thì thầm

Tiếng người nói xen tiếng đời ầm ã.

- Chúng phá hiệp thương

- Liệu có hiệp thương?

- Liệu có tổng hay chẳng tổng?

- Liệu đúng kỳ? Hay chậm vài năm?

Những câu hỏi đi giữa đời lỏng chỏng

Ôi! Xưa nay Người vẫn thiếu tin Người

Người vẫn thường kinh hoảng trước Tương Lai

Người quên mất Mỹ là sư tử giấy

Người vẫn vội - Người chưa kiên nhẫn mấy

Gan người ta chưa phải đúng công nông

Người chửa có dạ lim trí sắt

Người mở to đôi mắt mà trông!

A tiếng kèn vang

quân đội anh hùng

Biển súng

rừng lê

bạt ngàn con mắt

Quân ta đi tập trận về qua

Bóng cờ bay đỏ phố đỏ nhà...

Lá cờ ấy là cờ bách thắng

Đoàn quân kia muôn trận chẳng sờn gan

Bao tháng năm đói rét nhọc nhằn

Từ đất dấy lên

là quân vô sản

Mỗi bước đi lại một bước trưởng thành

Thắng được Chiến Tranh

Giữ được Hoà Bình

Giặc cũ chết - lại lo giặc mới

Đoàn quân ấy - kẻ thù sợ hãi

Chưa bao giờ làm mất bụng dân yêu

Dân ta ơi! Chiêm nghiệm đã nhiều

Ai có LÝ? và ai có LỰC?

Tôi biết rõ đoàn quân sung sức ấy

Biết nhân dân

Biết Tổ Quốc Việt Nam này

Những con người từ ức triệu năm nay

Không biết nhục

Không biết thua

Không biết sợ!

Hôm nay

Cả nước chỉ có một lời hô:

THỐNG NHẤT

Chúng ta tin khẩu hiệu ta đòi

- Giả miền Nam!

Tôi ngửa mặt lên trời

Kêu một tiếng - bỗng máu trời rơi xuống

Vài ba tia máu đỏ rơi vào tôi

Dân ta ơi!

Những tiếng ta hô

có sức đâm trời chảy máu.

Không địch nào cưỡng nổi ý ta

Chúng ta đi - như quả đất khổng lồ

Hiền hậu lắm - nhưng mà quả quyết...

8.

Hôm nay

Những vần thơ tôi viết

Đã giống lưỡi lê: đâm

Giống viên đạn: xé

Giống bão mưa: gào

Giống tình yêu: thắm

Tôi thường tin ở cuộc đấu tranh đây

Cả nước đã bầu tôi toàn phiếu

Tôi là người vô địch của lòng tin.

Sao bỗng đêm nay,

tôi cúi mặt trước đèn?

Gian nhà vắng - chuột đêm nó rúc.

Biết bao nhiêu lo lắng hiện hình ra.

Hừ! Chúng đã biến thành tảng đá

chặn đường ta!

Em ơi thế ra

Người tin tưởng nhất như anh

vẫn có những phút giây ngờ vực

Ai có LÝ? Và ai có LỰC?

Ai người tin? Ai kẻ ngã lòng tin?

Em ơi

Cuộc đấu tranh đây

cả nước

cả hoàn cầu

Cả mỗi người đêm ngủ vẫn lo âu

Có lẫn máu, có xót thương, lao lực.

Anh gạch xoá trang thơ hằn nét mực

Bỗng mắt anh nhìn thấy! Lạ lùng thay!

Tảng đá chặn đường này!

Muôn triệu con người

Muôn triệu bàn tay

Bật cả máu ẩy đá lăn xuống vực!

Anh đã nghĩ: không có đường nào khác

Đem ngã lòng ra

mà thống nhất Bắc Nam ư?

Không không!

Đem sức gân ra!

Em ơi em!

Cái này đỏ lắm, gọi là TIM

Anh cho cuộc đấu tranh giành THỐNG NHẤT

9.

Hôm nay

Trời đã thôi mưa

Thôi gió

Nắng lên

đỏ phố

đỏ nhà

đỏ mọi buồng tim lá phổi

Em ơi đếm thử bao nhiêu ngày mưa!

Bây giờ

Em khuân đồ đạc ra phơi

Em nhé đừng quên

Em khuân tất cả tim gan chúng mình

phơi nắng hết.

Em nhìn

cao tít

trời xanh

Dưới phố bao nhiêu cờ đỏ!

Hôm nay em đã có việc làm

Lương ít - Sống còn khó khăn!

Cũng là may...

Chính phủ muôn lo nghìn lắng

Thực có tài đuổi bão xua mưa

Không thì còn khổ

Em treo cờ đỏ đầu nhà

Lá cờ trừ ma

Xua được bóng đen chúng nó!

Tiếng gì ầm phố em à?

A! Những người đi Nam trở ra

Phải rồi! Quên sao đất Bắc!

- Khổ! Trong ấy loạn

Phải đi đồn điền cao su

Chúng tôi bị lừa

Bà con muốn ra không được.

Đồng bào vui muốn khóc

Ô này lạ chưa?

- Mây ngoài này không đen

Mây đen vào trong ấy cả

Đúng rồi! Đó là công sức của nhân dân ta

lùa mây đuổi gió

Những vết thương kháng chiến đỏ lòm

Đã mím miệng, lên da lên thịt.

Tôi bỗng nhói ở nơi lồng ngực

Em ơi

Chúng đốt phố Ga-li-ê-ni

và nhiều phố khác.

Anh đã sống ở Sài gòn thuở trước

Cảnh miền Nam thành một góc tim anh

Chúng đốt tận đâu

mà lửa xém tim mình

Tim nó bị thui đen một nửa

Từ giạo ấy

mà em chẳng rõ.

- Em hãy đỡ cho anh khỏi ngã

Đứng đây

Một lúc!

Cờ bay

đỏ phố

đỏ nhà

Màu cờ kia là thang thuốc chữa cho anh.

Em có thấy bay trên trời xanh

Hàng triệu tâm hồn?

Họ đã bỏ miền Nam

ra Bắc!

Chúng đem súng mà ngăn

Đem dây mà trói!

Giữ thân người

không giữ được nhân tâm

Người Nam gửi tâm hồn ra Bắc cả.

Bọn Mỹ Diệm ôm đầu sợ hãi

Đổ lên chúng nó

Mây đen

lửa loạn

bão thù

Ai thắng ai thua?

Ai có LÝ và ai có LỰC?

Em ơi

Hôm nay

trời xanh

xanh đúc

Nắng lên

đỏ phố

đỏ cờ

Cuồn cuộn mít tinh

Những ngày thương xót đã lùi xa

Hoà bình

thêm vững

Anh bước đi

đã thấy phố thấy nhà

Không thấy mưa sa

Chỉ thấy nắng lên

trên màu cờ đỏ

Ta ở phố Sinh Từ

Em này

Hôm nay

đóng cửa

Cả nhà ra phố

mít tinh

Chúng ta đi

nổi bão

biểu tình

Vung cờ đỏ

hát hò

vỡ phổi...

Hỡi những người

thành phố

thôn quê

Đói no lành rách

Người đang vui

Người sống đang buồn

Tất cả!

Ra đường!

Đi!

hàng đoàn

hàng đoàn

Đòi lấy tương lai:

HOÀ BÌNH

THỐNG NHẤT

ĐỘC LẬP

DÂN CHỦ

Đó là tim

là máu đời mình

Là cơm áo! Là ái tình

Nhất định thắng!

DEFINITE VICTORY

by Trần Dần

Translated from Vietnamese by Nguyen Duc Tung

Edited by Hoang Hung and Paul Clifford

1.

I live on Sinh Từ street

Two people

A narrow house

We love each other so much, why is our life not happy?

Motherland today

although it is called Peace

But it's only in its first year

We still have a lot of troubles

We

Work hard all day sleep well at night

When our wives and kids are sick, we are so anxious about remedies

At times though we have fun – at times we remember – then suddenly forget

Hundreds of small things daily

We are still doing business diligently

We don't know where America is

Are they still planning to ruin our lives?

Our idiom says “thằng ngô con đĩ” (1)

In the South, also there is an enemy whose name is Ngô (2)

His talent: American dog and claws

His treasure is a blunt knife blade

He keeps trying to split our motherland in half

I walked in the rain in the North

The land is drizzling today

Sudden pain in the back

blood dropped into the mud

Is there someone who secretly cut my back?

Ah! A dull blade!

Can't cut – but it hurts me!

They intended to cut me in two

Oh the whole country! If your back is numb and cold

Look: is it a knife wound?

It can't cut but it hurts you!

The motherland's back is bleeding today.

2.

I have lived a life of mental exhaustion

During this period when people keep migrating to the South 3

The rain falls forever darkly

They hugged limply as they walked to the South

I have become an angry person

I used my body to block their way

– Stop!

– Where to go?

– Doing what, there?

They complain that they lack money and rice here

Lack of Father, lack of God, lack of etc

There were both men and women who cried sadly

– Here

They are thirsty for wind, craving for clouds

Oh! ah!

Today our sky has a lot of clouds, yes

But why should we leave our sky?

Behind that cloud

the whole South

How dare you think it is the American heaven?

Dancing ballrooms, delicious liquors, young girls?

Spoiling yourself with freedom?

It seems easy to get lots of dollars there

A lot of buffaloes and rice fields, days and nights of joy

Although why would you want to change our sky?

I want to cry for each baby

– Leaving me? Why? Each hem. Each heel.

I want to scream – gruff sounds

– Don’t go! Please stay.

Even though our North is still dark today

It is better than that American heaven

a million times

The land that is easy to forget?

Dear friends, who are fleeing to the South

What's missing? Why don't you speak honestly?

Just:

– Lack of heart and brain!

The words were about to become hurtful, nonsense,

But suddenly I just cried

I sobbed in the stormy weather.

They still leave. But why do their steps feel so heavy?

Why are they crying too?

What are they disappointed about?

The earth holds back their feet

The wind stops their clothes from flying back to us

Leaving the Northern land seems like leaving the realm of the living.

It seemed like this was the final moment.

Their bequest: – Every tree – rock cave

– Every garden – berry tree – fig tree

Unable to speak, only left with sobs.

The white pupil looks back at the earth and sky

Watching the fading sunlight, watching the falling raindrops

Looking at the old road, looking at the faint star.

Oh, that land – how could I ever forget?

The land with all its warmth and coldness, its sweetness

It's raining today

– The rain keeps pouring down on those far from the North....

Who will guide them?

Who?

Where are they taking them, making them cry forever

The sky still unleashes countless gusts of wind

North and South, oh, torn apart

I bow down – I kneel and plead for storms

Do not add more to their burden –

They have suffered enough!

They are unfortunate – Do not persecute them anymore.

The fields are wild – The houses are deserted

In the South, countless miles, the landscape is sorrowful

They have gone but left behind their souls

Oh, North Land! Please take care of them.

3.

I live on Sinh Tu Street

Those days were filled with so much pity

I walk

not seeing the streets

not seeing the houses

Only the rain falling

on the red flags

Meeting you, my dear, in the rain

You are going job hunting

Every day, in vain you walk with head down

You said – They still told me to wait.…

I didn't press for answers, what could I say?

It was raining, it was raining

It's been for three months

You’ve been waiting

You live only by dreams of the future

Day and night like orphaned children

Sadly leading each other along

You walk

in the rain

with your head bowed

and your shoulder hunched.

You are only a nineteen year old girl

Oh, dear!

Do you know

How much we suffer now

Why is that?

You don't know anything about Americans or Ngo

Poor you, going back and forth in the rain and sun,

All alone.

The shadows of them

Press down

On the fate of each person.

You bow your head and walk and walk, the rain falls.

Those days were filled with so much pity

I walk on

not seeing the streets

not seeing the houses

Only the rain falling

on the red flags.

4.

Why is this difficult country

Not absorbed into poetry?

The display sale cases where I paused to press my nose

All the unmarketable goods desperately waiting for their buyers

But the books – they seem to be quite popular

Oh, that one of my friend’s – this and that one!

My book is pensive, with a furrowed brow

It dreams: – if only the South were included

The readership would increase by several million

I have turned into a prejudiced person

I wish for all of us

To demand unity, one must start from the small things

– from food

sleep

personal matters

– from thoughts

nurturing children

and courting a wife.

The rain keeps drizzling down the streets.

Regarding the North and South, I haven't written a thing yet

I still insist that poetry must stir up storms and winds.

But today

I suddenly bowed my head.

Where has the poetry gone?

Oh, those verses

They don't move, they don't turn the heavens and the earth.

So why can't they unite the entire world?

The country is weeping with rain.

I want to give up poetry

To do other works.

But today I am lost in the rain

With little talent

I write political poetry.

Those days were filled with so much pity.

I walk on

not seeing the streets

not seeing the houses

Only the rain falling

on the red flags.

5.

My dear!

– We live in Sinh Từ street

Are you up to something fun?

About the news in the newspaper

– Yes, indeed.

Today, those Americans and their gangs are having to stomp their feet and beat their chests!

Over their heads,

everything flows,

Tons of rice continue to move,

Tons of letters and documents

still pass over them, what boundaries?

The desire of our people

is a giant athlete.

Press down on them and blur the boundaries

If our people want, heaven has to change as well.

But

The rain is pouring, flooding the whole house

You hurriedly shield yourself from the rain and wind

Our dog, Mực, howls at the sound

Its voice has been hoarse for a long time, dear.

I feel sorry for it – it's so thin – its fur is so bad

It's starving – Should we just put it down?

It eases the suffering – Both you and I are relieved.

I love it – Well, that's that

But today I just realised

I've become a person with prejudice.

Mực, oh!

Don't blame your master, Mực!

You don't understand the bastard Americans and Diệm

Where they are – yet they hide beside us

They are the ones who steal the food from our dog.

Those days were filled with so much pity.

I walk on

not seeing the streets

not seeing the houses

Only the rain falling

on the red flags

6.

Today, on the radio “Voice of Viet Nam”

There was another story of Ngô Đình Diệm

He sent his gangsters out

To throw stones at the office of the International Committee

He said he did not sign the Geneva Accords (3)

He covered his ears, unaware of the negotiation for Reunification.

Oh wow! The tongue twists and turns

The whole world slaps him in the face

He stomps his feet, brandishing a dull blade:

– Whatever! Kill me completely,

then it's over.

If the South is given to North Vietnam

Then I would die

– our Master will also die

He screams, blood pouring from his nose and mouth

He rages, clutching the South and biting!

Our people's flesh is torn to shreds

But no!

Today

The whole city of Saigon is closed!

No market meeting!

Don't go outside!

Chunks of meat

The crimson bloodlines

are thundering together

out on the street.

Today

millions of deep grudges

are knocking on the old man Ngo's door, demanding his life.

Swinging a dull blade, he strikes at empty air!

He goes to sleep,

a multitude of cries gather around the bed.

He sits down to eat,

the sound of weeping rises within the rice.

He closes his eyes

the cries drift into sleep.

He wanders

the curses follow at his heels.

He gathers

the cries sit beside him

raising a hand demanding a life, sobbing.

That criminal's name!

History has marked your name!

The name of the monster!

It won't take long!

He will live like a condemned criminal

Madness in his mind

– dragging his chains

Where can he escape to?

The earth and sky are deep,

currently waving blood,

chasing after his feet.

He runs in fear – It's too late to plead!

Even late at night, the darkness is thick and heavy

The blood is still red

Hitting his head, hitting his face

That sinner!

Your name echoes through history.

7.

I walk in the rain of the North

Suddenly, I hear whispers

Voices mingling with the clamor of life.

– They break the Accords.

– Is there any negotiation for Reunification?

– Is there a General election or not General?

– Will it be on time? Will it be delayed for several years?

Questions that float through life, haphazardly

Oh! Since ancient times, The One has always lacked faith in Himself

One often trembles before the Future

One forgets that America is only a paper lion

The One is still in a hurry – not much patient

His courage is not yet like that of worker–farmer classes

He does not yet have a heart of steel and a mind of iron

Open your eyes wide and look

The trumpet sounds

of the heroic army

A sea of guns

a forest of bayonets

countless eyes.

Our troops are returning from military exercises.

The red flag flutters over streets and houses ...

That flag is the flag of victory.

That army, unyielding in countless battles,

Through months and years of hunger and hardship,

Rising from the land,

Is the army of the proletariat.

With each step taken, they grow stronger,

Winning the War,

Maintaining Peace.

The old enemy falls – yet new threats arise.

That army – feared by foes

Has never lost the love of the people.

Oh my people! Contemplating a lot,

Who has the REASON? And who has the POWER?

I know well that vigorous army

I know the people

I know this Fatherland of Vietnam

The people for millions of years

Do not know shame

Do not know defeat

Do not know fear!

Today

The whole country has only one call:

REUNIFICATION

We believe in our slogan, we demand

– Return the South to us!

I look up at the sky.

Call out once – suddenly the blood of the sky falls down.

A few drops of red blood land on me

Oh, my people!

The cries we shout

have the power to pierce the sky and make it bleed.

No enemy can resist our will

We go – like a giant Earth

Very gentle – but quite determined....

8.

Today

The verses I write

Like a bayonet: piercing

Like a bullet: tearing

Like a storm of rain: howling

Like love: deep

I often believe in the struggle here.

The whole country has elected me unanimously.

I am the champion of trust.

Why tonight,

am I bowing my head before the lamp?

The empty house – the night mouse scurries.

So many worries have taken shape.

Huh! They have turned into a stone, blocking our way!

Hey, so it turns out ...

Even the most trusting person like me still has moments of doubt.

Who has the REASON? And who has the POWER?

Who has faith? Who has lost faith?

Oh dear,

This struggle here,

Across the nation,

Across the globe.

Every person lies awake at night, still anxious,

With blood mixed in, with sorrow, and toil.

He erased the page of poetry, leaving the ink's imprint.

Suddenly, my eyes caught sight! How strange!

The rock is blocking the way!

Millions of people

Millions of hands

Are bleeding from pushing the stone down the abyss!

I think: there is no other way!

To lay down one's heart

to reunify North and South?

No, no!

Bring out your strength!

Hey, my dear!

This intense red is called HEART

I give it to the struggle for NATIONAL REUNIFICATION.

9.

Today

The rain has stopped

The wind has ceased

The sun rises

red towns

red houses

red each chamber of the heart and lungs.

Oh my dear, try counting how many rainy days there have been!

Now

Carry our belongings out to dry under sunshine

Please don't forget

Carry all our hearts and souls

to bask in the sun completely.

You see

High up, the blue sky

Below, how many red flags in the street!

Today you got a job

Low salary – Survival is tough!

It's also fortunate....

The government worries endlessly

Truly skilled at chasing storms and driving away rain

Otherwise, we would still suffer

Hang a red flag at the front of our house

The flag that wards off evil

Chasing away their dark shadows!

What noise is there in your street, my dear?

Ah! Those people who come back to the North from the South

That's right! How can they forget the North?

– Oh dear! In there, it's chaotic.

They in the South have to go to labour in the rubber plantation.

They were deceived.

Their relatives also want to leave but can't

The compatriots are happy yet want to cry.

Isn't this strange?

– The clouds out here aren't black

The black clouds are now all in the South

That's right! That is the effort of our people

Herding clouds and chasing winds.

The wounds of resistance, bright red

Have sealed their lips, becoming flesh and blood.

I suddenly felt a pang in my chest.

Oh, my dear

They are burning Galieni Street

and many other streets

I lived in Saigon in the past.

The southern landscape is a corner of my heart

Where do they burn

That the fire scorches my heart?

Half of it is charred black

Since that time

And you remain unaware.

– Please help me from falling

Stand here

For a moment!

The flag flies

red in the streets

red at home

That colour of the flag is the medicine that heals me.

Do you see flying in the blue sky

Millions of souls?

They left the South for the North!

The enemies bring guns to block people

They bring ropes to bind!

Keeping the body

but not being able to keep the human heart.

The people from the South send their souls to the North entirely.

The Ngô Đình Diệm clan and the Americans are clutching their heads in fear.

Pour down on them

Black clouds

chaotic fire

storm of vengeance

Who wins and who loses?

Who has REASON and who has POWER?

Hey, dear

Today

the sky is blue

a deep blue

The sun rises

painting the streets red

and the flags red

A rally is in full swing

The days of pity have faded away

Peace becomes more solid.

I walk,

I see the streets and the houses

I don't see the rain falling any longer

Only see the sun rising

on the red flags.

We live in Sinh Từ Street.

Dear honey

Today

Let’s close the door

Our whole family goes out

to the street

for a rally.

We go

to rise up

in protest

Raising the red flag

Singing and cheering

Bursting lungs.

Oh, people of the city and people of the countryside

Hungry or well fed

Intact or torn

The happy people

Or the sad people

All of them

Hit the road!

Go! long lines of people

Long lines

Demanding the future:

PEACE

REUNIFICATION

INDEPENDENCE

DEMOCRACY

That is the heart

the blood of my life

That is the food and clothing! That is Love!

Definite Victory!

4.1955

Translator’s notes:

1. “thằng ngô con đĩ”: Vietnamese idiom denoting low class people such as street vendors, beggars, prostitutes. Here the word “ngô” is used to refer to Mr Ngô Đình Diệm to humiliate him.

2. Ngô Đình Diệm: the president of Republic of Vietnam (South Vietnam) (1955– 1963)

3. Geneva Accords: In Vietnam, the accords create two “regroupment” zones separated by a Demilitarized Zone (DMZ) roughly along the 17th parallel, and restrict the activities of foreign military personnel in Southeast Asia. French forces must withdraw south of the DMZ and Communist forces north. The accords also call for a general election within two years in both the North and the South to establish a single national government. An International Control Commission (ICC) composed of Canada, Poland, and India supervises the implementation of this agreement.

Secretary of State John Foster Dulles (USA) tolerates most of these terms, but does not agree to consult with other conference participants on ensuring respect for the agreements. He believes it would imply a multilateral engagement with Communists.

President Eisenhower backs his position and the United States and South Vietnam both refuse any formal association with the agreements.

Other nations only sign the cease-fire (not general election) agreement.

There was a window period when people were allowed to move freely. Almost one million of Northern people had moved to the South, away from the Communists. It was the greatest migration in Vietnamese history.

(vietnamwar50thyear.com)

4. In original Vietnamse version, “Người” with capital N. That word may indicate a person, not the people. But this word with capital N refers to President Ho, therefore the author of this poem was accused of depreciating him!

Translated from Vietnamese by Nguyen Duc Tung

Edited by Hoang Hung & Paul Clifford

(Nguồn: Hoàng Thụy Hưng FB)