NGUYỄN QUANG THIỀU: NGƯỜI ĐI TÌM HƯƠNG BÁNH KHÚC

Sau hơn 30 năm sống xa tổ quốc, nhà văn Vũ Thư Hiên đã trở về khi ở tuổi ngoài 90.

Tôi đã mời ông đến thăm trụ sở Hội nhà văn, nơi ông đã trở thành hội viên, nơi ông đã được trao Giải Hội nhà văn năm 1988 cho tập " Miền thơ ấu ".

Buổi trưa chúng tôi mời ông dùng bữa với những món ăn quê nhà: bánh cuốn, bánh đúc và bánh khúc. Ông hỏi tôi bây giờ những cánh đồng miền bắc có còn rau khúc nữa không. Tôi nói với ông rau khúc vẫn nở trên cánh đồng làng tôi khi mưa xuân ấm áp và mơ hồ thả xuống. Hàng năm, gia đình tôi vẫn hái rau khúc làm bánh mời bạn bè như một nghi lễ nhỏ.

Tôi nhìn nhà văn Vũ Thư Hiên thưởng thức món "bánh khúc đương thời" của Hà nội và nhận thấy đôi mắt ông như ông đang tìm về một nơi nào xa xôi mà ông đã đánh mất. Ông nói ông muốn được cảm nhận hương bánh khúc của thuở ấu thơ. Lúc đó tôi hình dung có một cậu bé Vũ Thư Hiên trong một ông già Vũ Thư Hiên lang thang đi tìm lại hương vị cố hương trong ký ức buồn bã của mình giữa Paris tráng lệ .

Giờ ông đã trở về cố hương. Ông nói ông không trở về nước Pháp nữa. Ông sẽ ở lại trên mảnh đất tổ tiên cho đến khi nằm xuống yên nghỉ vĩnh viễn. Số phận ông là vậy, cũng như số phận của con người trên thế gian này. Họ đi cả đời để cuối cùng về được nhà mình. Và trên xứ sở này cho dù thế nào thì mưa xuân vẫn bay và rau khúc vẫn nở một màu trắng mơ hồ, tinh khiết trong gió lạnh trên những cánh đồng phía bắc. Và mùa xuân năm tới, tôi sẽ hái rau khúc trên những cánh đồng ấy và đồ một chõ bánh mời ông.

( nhà văn Vũ Thư Hiên tại trụ sở Hội nhà văn do nhà văn, hoạ sỹ Lê Thanh Minh chụp)