Thơ Trịnh Sơn

Trịnh Sơn làm thơ đã lâu, từ trong nước. Anh mới định cư ở Hoa Kỳ từ năm nay, 2017. Trịnh Sơn kể rằng thật ra anh có điều kiện để ra đi từ nhiều năm trước nhưng đã tìm cách cưỡng lại ý muốn ấy, vì nhiều lý do.

Mới đến Hoa Kỳ, giữa những bận rộn tất bật, Trịnh Sơn đã viết trở lại. Những bài thơ mới của anh, viết ở vùng đất mới, đánh dấu sự chuyển hướng của đời sống, chắc chắn là lớn lao, nhưng cũng giữ được giọng thơ anh, lâu nay, nhiều năng lượng, táo bạo trong hình ảnh, sự thăng bằng giữa những ảnh hưởng thuộc nhiều khuynh hướng và tiếng nói độc lập, thậm chí đơn độc của anh.

Thơ anh ngày càng tách ra khỏi khuôn phép thông thường, đạt đến sự cởi mở và duyên dáng, sự trong sáng và phá vỡ, ngày càng trở thành một phản chiếu về những người mới đến vùng đất lạ, nhưng sẽ nắm giữ tương lai của vùng đất ấy trong tay mình.

Rất vui giới thiệu,

Nguyễn Đức Tùng

hôn xin đừng nhắm mắt

tôi sẽ nói dù chỉ vài lời

chẳng thể nào im lặng

chúng ta còn lại gì nếu ánh sáng biến mất

trong nấm mồ sum vầy mặt trời mặt trăng mặt đất

mặt sáng tươi thiên thần mặt lạnh lùng quỷ dữ

mặt yêu thương mặt oán thù

mặt cười mặt khóc

mặt trẻ mặt già

mặt khôn mặt dại

mặt trái mặt phải

kể cả những vì sao ngỡ như 0 có mặt

trong câu chuyện bất tận mặt mặt mặt mặt nào cũng cố thể hiện mình

kể cả khi vắng mặt

chúng ta còn lại gì nếu nấm mồ thức giấc sau muôn trùng 0 1 1 0 0 0 thì 1

nấm mồ đòi 1 khuôn mặt

để rửa

để có cái mà soi trước gương

để có cái mà vác ra đường

mỗi đêm về ném lên giường

dẫu thế nào tôi cũng phải nói

dù chỉ vài lời

cho đến khi em nhận ra trong vòng tay mình là 1 nấm mồ

rên rỉ cùng em đêm từng đêm là 1 nấm mồ

trên khóe môi người

tình còn có mặt

ts.

nếu

nếu thứ 2 có làm em đỏ mặt

chớ vội vàng giấu tờ lịch ấy đi

xé mòn tay thì sau ngày chủ nhật

chẳng bao giờ thứ nhất được em ơi

ts.

powerball của chúng ta

có lỡ dại đem đời mình ra thử

em đừng quên ghi chú

– chỉ là bản demo, 0 tính phí

riêng dành cho người dám nghĩ mình là kẻ đầu tiên

chẳng khó nhận ra kẻ đầu tiên

trán đầy nếp nhăn (dễ chừng đủ chia cho đám đông còn lại)

nếu chọn đúng nơi cần

như bầu vú em lần đầu mắc cỡ

có thể nếp nhăn hạnh phúc vô cùng vì từng ở đó

1 tích tắc sai chỗ

trên bàn tay buông xuôi, mắt rã rời, lời bội bạc, nhạt môi cười, tả tơi duyên người

nếp nhăn ngậm ngùi giấu mặt

ngày ngày từng bầy rủ nhau xuống đời

em đừng sợ

đâu như con người thường giành nhau chốn ở

chưa nhắm mắt đã mơ huyệt mộ

nếp nhăn 0 vội vàng tìm nơi trú ngụ

cứ rong chơi, tiệc tùng, hẹn hò cho đến khi mệt lả

chúng gõ cửa mắt nào quên ngủ nhiều đêm

với kẻ đầu tiên

thế giới gói gọn trong trò chơi thời gian

trừ chiếc đồng hồ

hắn 0 chịu mất 1 đêm chỉ vì xác thân tay, chân, lưỡi, răng, và nhất là trí khôn cuối ngày đòi ngơi nghỉ

giá như xác người vỏn vẹn trái tim thì hay biết mấy

thời gian chỉ chấp nhận đầu hàng nếp nhăn

vì chỉ có nếp nhăn mới làm trái tim khiếp sợ

mọi thứ có thể sai lầm nhưng người ta đòi tình yêu hoàn hảo

em cứ giả vờ ngạc nhiên như chưa gặp bao giờ

(giả vờ là 1 trong mấy phát minh đầu tiên có hạn sử dụng muôn đời được con người ngợi ca nhiều nhất)

dù đêm qua hắn đã ở đây

tự tin thử vai gà trống thuyết phục gà mái đừng lấy chồng

nhiều lý do để gà mái đừng lấy chồng

ôi, gà trống đáng thương

cánh vỗ như điên ngỡ mình là chim

quanh quẩn góc vườn mơ thành anh hùng

ôi, bi kịch mang tên giống đực

ưỡn ngực vươn vai trổ tài cho tới khi biết được

máu đổ ra chỉ vì trò cá cược (người ta ngày càng thích màn play-off)

sống sót về chuồng mơ đời bình thường

ôi, mọi câu chuyện đều là bình thường cho tới khi biết được

hạnh phúc chỉ là bộ lông đẹp khoác lên trò cá cược

hân hoan chưa đầy phút

còn lại 1 mình gà trống đấu với cô đơn

tiếng ò ó o kiêu hãnh lịm dần góc chuồng

gà mái cục tác cục tác

trứng trở thành thước đo mọi thứ

kể cả tình yêu, đạo đức, trách nhiệm và nghĩa vụ

gà mái độc quyền phán xử

nhiều tiếng vỗ tay vang lên

đồng thanh

– gà mái đừng lấy chồng

– gà trống đáng thương

tiếng người lẫn tiếng gà vỡ òa

hình như 3/4 khán đài đã phát cuồng vì hắn

bravo, hoan hô người dám nghĩ mình là kẻ đầu tiên

(vô lý, đàn bà dễ chừng hơn 3/4 trong 3/4 đám đông bấn loạn)

em cứ hồn nhiên như chẳng có chuyện gì

(nếu Eva hồn nhiên thêm 1 chút nữa thì địa ngục đã chẳng làm Adam khiếp sợ)

– nếu 0 lấy chồng thì con gà nào cam tâm khoác lên mình bộ lông giống cái

mộng mơ, yêu đương, yếu mầm, lãng mạn và lắm khi trót dại

bụng mang dạ chửa và sinh nở

làm vợ và làm mẹ

em cứ hồn nhiên đếm những tờ 2$ cuối cùng

gà trống phải làm chồng

ngơ ngác ổ rơm vàng

có lỡ dại đem đời mình ra thử

em đừng quên ghi chú

– chỉ là bản demo cho tới khi thí sinh biết trái tim có luật

(thế gian ngày càng chật vì thứ này)

người dám nghĩ mình là kẻ đầu tiên bỏ cuộc

phần thưởng cộng dồn cho người dám nghĩ mình là kẻ đầu tiên kế tiếp

ts.

về một làn da dưới thác chiều

tôi muốn viết gì đó lên ánh nhìn em đẫm nát

buổi chiều trối chết trong dấu chân đám đông

em cứ níu lại

níu lại

không cho buổi chiều chết

trên làn da gà rán

– where r u from?

– the same of buổi chiều

buổi chiều vietnam buổi chiều philippines buổi chiều lem bờ biển

những đứa bé tìm tương lai trên cát

chỉ 1 làn sóng biếc

chúng ta thành kẻ tỵ nạn

phập phồng trong buổi chiều cách nửa vòng trái đất

– who do u want to be?

– dreamers is not not dreamers…

ai cố thức để đếm giấc mơ

ai không cho ai quyền gõ cửa

ai không muốn ai bình yên giấc ngủ

ai không từng tỵ nạn dưới đôi cánh nào đó

ánh nhìn em vỡ thành triệu dấu vân tay

mỗi cánh tay là 1 đám mây

đuổi buổi chiều về phía bên kia bán cầu

– only one way 4 us 2 go, now do u know?

– did u know,

hy vọng căng đến mấy cũng sẽ bẹp dí

dưới bàn tay chứa quá nhiều suy nghĩ

đám đông rồi sẽ biết

hope or unhope

law or love

đám đông rồi sẽ mệt

anything will come back hoàng hôn

chúng ta cần 1 cách trở lại khác

như buổi chiều cần 1 tên gọi khác

buổi chiều không bao giờ chết

cứ hấp hối từ em sang tôi

nắng vẫn chào đời

trên làn da gà rán

ts.

ghi dưới cánh mũi dọc dừa (và đôi khi mũi tẹt)

lần theo vết thương của mình

anh nghe dối trá và nhẫn tâm bắt đầu bốc mùi

có lẽ con chim biết nói tiếng người trong giấc mộng đêm qua đã mổ chiếc mỏ dài bén ngót vào đúng mũi chỉ tạm bợ anh tự rịt lấy thịt da để con đường 0 biết máu đã vơi rất nhiều trong bước chân lạnh dần

con chim biết nói tiếng người

em nuôi bằng hơi thở cuồng điên trong phòng trọ xộc xệch cuối cùng còn mở cửa

có thể anh chẳng bao giờ biết thành phố này còn có 1 chiếc lồng lạ lùng đến vậy (vào bằng cách thụt lùi)

nếu em 0 hối hả phơi bày thẹn thùng hòa cùng cám dỗ sau tiếng chốt cửa mỏng hơn tiếng rên rỉ đông dần vọng lại

con chim thèm ra ngoài lúc 3h sáng

anh thèm trở về cho kịp hơi thuốc lỡ hẹn từ chiều

em thèm khóc và chỉ đợi khoảnh khắc này để khóc

nếu em 0 khóc

anh vẫn tin rằng, thành phố giờ này

những con đường phải bịt tai mới mong ngủ được

lũ đèn vàng bắt đầu rổn rảng

chúng 0 cần tỏa sáng

đã có mắt người làm thay bổn phận

ôi những người gom rác thức khuya dậy sớm

mang số phận ra làm bổn phận

mình có bổn phận gì ở thành phố này

mặt phố bó mặt trời mặt đường vương mặt người

vậy mà, em đã chọn làm nơi cất giữ giấc mơ tay nắm tay về

có chiếc lồng quên dần đong đưa

có con chim vỗ cánh tưởng tượng

có em và anh

lúc nào cũng thấy mình thừa

trong cuộc tình lúc nào cũng như bắt đầu bốc mùi

có thể là mồ hôi con chim biết nói tiếng người em đã nuôi suốt thời thiếu nữ bằng thức ăn 0 thể kiếm tìm giữa ruộng vườn cây cỏ mà chỉ có trong tiếng khạc nhổ ngày càng trở nên bình thường của bầy bầy khát khao rủ nhau vác khẩu trang ra đường mỗi sáng

có thể từ trái tim yêu thương sau quá lâu ướp bằng formol rẻ tiền bày bán lề đường tặng kèm keo dính chuột em săm soi trước khi trả giá và quyết định dốc hết khóc cười mua đủ dùng cả đời mà quên xem hạn sử dụng

từ khi nào, tâm hồn cần có hạn sử dụng

từ khi nào, thời gian trở thành yếu tố quyết định mọi sự lựa chọn

anh có lỗi vì giấu em khi phát hiện ra thứ formol ướp trái tim yêu thương và keo dính chuột chỉ là 1 mà đâu biết rằng em đã biết sự thật khủng khiếp ấy trước anh nhiều ngày

mình giấu nhau điều ai cũng biết

rác từ chiếc lồng 0 còn đong đưa có em và anh và con chim biết nói tiếng người ngày thêm nặng

cặn bã thỉnh thoảng điểm xác hoa và vỏ hộp quà cho tới khi vắng hẳn chỉ còn mặc cảm

mặc cảm 0 có chỗ ở thành phố này

mặt phố lấp mặt trời mặt đường nuốt mặt người

bao nhiêu kẻ mời mua khẩu trang

vác khẩu trang như vác thập giá

làm sao nghe cuộc tình bốc mùi

thì tôi đã ngợi ca thành phố này đầy hương

thì tôi đã tự hào và tạ ơn những lề đường bày đầy formol kèm keo dính chuột

con chim biết nói tiếng người đã chết

mùi có hạn sử dụng

ts. (nguồn: Văn Việt)

PHỤ LỤC:

VNQĐ giới thiệu: Thơ Trịnh Sơn

Thứ Bảy, 14/07/2012

TRỊNH SƠN

Sinh năm 1982 tại Côn Đảo

Hiện đang sinh sống tại Bà Rịa - Vũng Tàu

Đã xuất bản: Trịnh Sơn thơ Nxb Hội Nhà văn, 2010

Đang xuất bản: Đứa bé trở lại (Thơ) Nxb Hội Nhà văn, 2010;

Tùy luận - Văn không chương 2012

Quan niệm về thơ:

Với thơ đôi khi, tôi tìm thấy sự vô lý. Thường xuyên, tôi không tìm thấy sự có lý. Trong các quan niệm ấy, phải chăng, tôi chưa từng bị/ được ràng buộc vào bất kỳ một hệ quy ước nào để gọi tên nghệ thuật kỳ diệu này. Chỉ biết rằng, làm được một khoảnh-khắc-thơ thì cõi lòng mênh mông lạ lẫm vô cùng. Chúng ta chỉ có thể đi lạc trong chính chúng ta. Khi lạc loài hãi hùng nhất, không thể nào phân biệt nổi "người làm thơ" hay "thơ làm người"? Hãy cứ đi và làm đẹp bất cứ thứ gì có thể.Yên Hồ

Có một nơi giữ nước mắt cho em

Mảnh khảnh buồn những khi mềm thất vọng

Chiu chắt vui bấu niềm tin mà sống

Áo xanh pha biêng biếc Yên Hồ

Yên Hồ, Yên Hồ đôi bờ

Thương bàn chân gạch nối thời gian không gian và số phận

Bao nhiêu ngôi sao đã chìm xuống

Trong cơn lốc thế kỷ ba mươi năm

Em văn vắt thắp vầng sao trong mắt

Nuôi hồng sen thanh lọc Yên Hồ

Yên Hồ, Yên Hồ vô bờ

- Quay đầu là Bờ

Nửa ký ức núi thẳm rừng hoang

Nửa có em ngọt lành hi vọng

Cố bước thêm mấy bước nữa tôi ơi

Cố bước thêm mấy bước nữa em ơi

Mặt trời còn có khi mọc muộn.

Bà Rịa, ngày 05-08-2009

---------

* Yên Hồ: nằm ở thượng nguồn Sông Bé (Phú Giáo - Bình Dương),

nơi đóng quân của một đơn vị Thanh niên xung phong.

Bước nữa

Một bên suối đục ngầu đá nhảy

Một bên hồ trong trẻo nước êm

Con đập nằm im

Mong manh ranh giới được mất sống còn

Mong manh khiêm nhường mong manh kiêu hãnh

Con đập lặng thinh

Mỗi ngày lấm dấu chân bò chân dê

Mỗi ngày lấm dấu chân người

Thỉnh thoảng đêm vén cỏ em ngồi

Khi những giọt mồ hôi ngày đã tan

Khi những giọt nước mắt ngày đã tràn

(chóng vánh danh vọng đẩy người ta về hai phía đập)

Guốc nhỏ phơi thuyền

Áo xanh căng buồm

Em chòng chành gió em gập ghềnh sóng

Chở giấc mơ về phía khát vọng

Chở tình người qua cơn bệnh tật

Không neo không phao

Chỉ có cỏ lau ve vuốt nỗi buồn

Cỏ lau ghim vào cô đơn

Cô đơn buông xuống hồ thành sen

Nỗi buồn xuôi suối hóa cánh đồng

Ranh giới mong manh hay mông mênh

Thiện ác một bước người

Bỏ khôn bỏ dại cho đời

Rời con đập

Em vào phiên gác

Ai không mong chân cứng đá mềm

Ai không muốn môi cười vơi tiếng khóc

Ước mơ không có mắt

Đá cứ nhọn và chân cứ toạc

Đứng lên em ơi

Bước

Bước nữa

Nuôi từng bước

Không tới được chân trời

Vẫn còn thấy chân người

Chân em vừa chân tôi

Mãi mãi mưa lấp anh vào chỗ nào có thể

Mới vừa mưa một cơn

Tưởng chừng cơn mưa cũ

Bắc thang sửa lại phiến ngói vỡ năm trước

Anh ngồi rất lâu trên mái nhà và mưa

Và chú sẻ co ro tìm chỗ nấp

Và những cột ăng-ten cứa trời

Và mây không thôi trôi về phía núi

Và em không bao giờ đến nữa

Từ độ nghe mưa kéo vĩ cầm quán nhỏ hiên đường

Cánh chuồn

Chỉ một cánh chuồn

Thôi,

Đã nghiêng rơi tình đầu trên vũng phố xưa

Và mưa

Và mưa

Anh đã ngồi rất lâu với chỗ ngồi em bỏ lại

Và những đứa bé dầm mưa thả thuyền

Làm sao không xé đôi trang thơ cạn mùa yêu cho những đứa bé

gấp thuyền

(Một thuở anh làm thơ yêu em nhiều như sóng)

Và kỷ niệm xiên xiên nghiêng nghiêng song song thả phấn vào ô

trí nhớ anh chật chội

Em đã từng khóc hết nước mắt đêm tận hiến

Tổ ấm của chúng ta còn ở đâu đó trong màn mưa róng riết cô đơn

Con dốc Biên Hòa dài hơn xa hơn và không bao giờ mình qua

hết được

Trấn Biên đá lạnh hơn người

Và lãng du tháng năm ăn chực ngủ nhờ mái tình người

Đã mấy lần anh ném về em cơn giông nhặt được giữa vòng người

Người tầm tã người

Mãi mãi tình đầu đâu dễ gì thấm cạn trên thân xác cằn cỗi anh

nứt nẻ tâm hồn em vũng buồn hoang hoải mình

Và chúng mình chẳng thành vợ thành chồng

Và những đứa con chẳng kịp biết khóc cười

Và thi thoảng anh nghe tiếng nấc em qua ống nghe

Tiếng nấc tinh khôi chưa bao giờ cũ

Và hết một cơn mưa nữa trên mái nhà

Gởi lại phiến ngói vỡ cho chỗ dột cũ

Anh bắt chước cú nhảy của mèo

Không cần thang

Không cần vịn

Mãi mãi mưa lấp anh vào chỗ nào có thể

Mưa đầu mùa, 2010